Jakie źródło ciepła i jaki rodzaj ogrzewania wybrać? Te pytania zadaje sobie każdy, kto planuje budowę domu. Warto odpowiedzieć na nie możliwie jak najwcześniej. Najlepiej już na etapie planowania inwestycji, dając sobie jak najszersze możliwości wyboru. Instalacja grzewcza to jedna z najdroższych inwestycji – zarówno w kwestii wykonania jak i późniejszej eksploatacji. I choć cena jest istotnym kryterium – to nie jedynym. W naszym klimacie sezon grzewczy trwa ponad pół roku – dlatego komfort i łatwość obsługi urządzeń grzewczych są równie ważne. Podobnie jak kwestie ilości emitowanych do środowiska zanieczyszczeń. Czy istnieje rozwiązanie, które będzie jednocześnie wygodne, efektywne, ekologiczne, a przy tym tanie? Sprawdźmy.
Czym grzeją Polacy?
Według danych Eurostatu niemal 56% Polaków mieszka w domach jednorodzinnych (dane z 2019 roku). Aż 40% energii wytwarzanej w naszym kraju pochłania ogrzewanie. To znacznie więcej niż w innych krajach Europy (badania Instytutu Ekonomii Środowiska). Po części wynika to z tego, że większość domów (70%) to budynki o niewystarczającym poziomie izolacyjności, wymagające dobrego dogrzania.Okazuje się, że jeśli chodzi o ogrzewanie Polacy stawiają przede wszystkim na cenę. Zakup opału na cały sezon grzewczy to spory wydatek. Nic więc dziwnego, że wiele osób stara się te koszty minimalizować, wybierając najtańszy opał.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, najczęściej wykorzystywanymi paliwami stałymi są węgiel kamienny i drewno opałowe, oraz ich pochodne. Aż 45% gospodarstw domowych w Polsce wykorzystuje je do ogrzewania pomieszczeń. I choć w 2019 roku spadł udział tych surowców w rynku ogrzewania, to wciąż są one dominujące.
Największy wzrost zaliczył natomiast gaz ziemny (Raport GUS „Zużycie energii w gospodarstwach domowych w 2018 roku”), trochę na przekór europejskim trendom, które zmierzają w stronę odnawialnych źródeł energii (biomasa, pompy ciepła, fotowoltaika).
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego, a wybór ogrzewania
Przed wyborem źródła ogrzewania warto sprawdzić Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego.MPZP to akt prawny, z którym należy się zapoznać na samym początku. Jego zapisy są bowiem obligatoryjne i zawierają szereg istotnych wytycznych. Określa on m.in. minimalną wielkość działki budowalnej, rodzaj dopuszczalnej na danym terenie zabudowy (szeregowa, wolnostojąca) czy kąt nachylenia dachu. MPZP często zawiera również zapisy dotyczące dopuszczalnych sposobów ogrzewania. Może określić np. jakie paliwa może zastosować inwestor, ograniczając np. możliwość instalacji pieca na węgiel czy drewno opałowe.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dostępny jest online, w dziennikach urzędowych poszczególnych województw, a także we właściwych urzędach gminy.
Po sprawdzeniu zapisów MPZP można przejść do wyboru rodzaju ogrzewania.
Węgiel i ekogroszek
Sam węgiel do najczystszych paliw nie należy, ale wytwarzany z niego ekogroszek to już zupełnie inna bajka. Nie tylko jest łatwo dostępny i tani, ale do tego…ekologiczny. Jak to możliwe? Ekogroszek wytwarzany jest ze starannie wyselekcjonowanego węgla, zawierającego mniej siarki i substancji niepalnych oraz wody. Zanim trafi do odbiorcy jest dokładnie przesiewany, czyszczony i suszony. Dzięki temu emituje znacznie mniej szkodliwych substancji niż węgiel.Same kotły na ekogroszek również przeszły niemałą ewolucję. Stare, dymiące „kopciuchy” zostały całkowicie wycofane ze sprzedaży. Nowoczesne kotły 5 klasy to urządzenia o wysokiej sprawności i niskiej emisyjności, spełniające normy europejskiej dyrektywy Ecodesign i polskiej ustawy antysmogowej.
Nowoczesne piece oraz możliwość zakupu ekogroszku workowanego pozwalają ograniczyć zabrudzenia, dzięki czemu palenie węglem nie musi oznaczać już brudnej kotłowni.
A może pellet?
Podobnie jak ekogroszek, tak i pellet należy obecnie do najtańszych paliw stałych. Oprócz ceny ma inne zalety, jak chociażby czysty skład. Produkowany jest z biomasy drzewnej – wiór, trocin czy zrębków, czyli resztek z tartaków i stolarni. Zostają one sprasowane pod ciśnieniem, bez dodatkowych substancji klejących. Tak powstaje granulat o średnicy 6-8 mm i długości 2-3 mm.Pellet jest paliwem odnawialnym i ekologicznym, a przy tym tanim. W porównaniu z ekogroszkiem daje mniej popiołu, a sama obsługa pieca również nie jest wymagająca.
Koszty ogrzewania pelletem i ekogroszkiem też są właściwie porównywalne. Dlatego decydując się na paliwo stałe wiele osób ma dylemat - pellet vs ekogroszek? Szerzej o porównaniu tych dwóch źródeł ciepła można przeczytać rozbudowany artykuł pod adresem: https://grzejemnieto.pl/ekogroszek-czy-pellet-co-wybrac-do-ogrzewania/.
Ogrzewanie gazowe
Stosunkowo niski koszt, bezobsługowe działania pieca i ekologia – to trzy największe zalety wyboru gazu jako źródła ogrzewania. Piec gazowy to również brak popiołu i pyłu, a więc czysta kotłownia. Wbrew pozorom i mimo wielu zalet nie jest on jednak najczęściej wybieranym rozwiązaniem. Często powodem jest brak odpowiednich przyłączy, co wymusza na inwestorach szukania innych rozwiązań, jak np. wspomniany wyżej ekogroszek czy pellet. Alternatywą jest również gaz płynny, ale to już mniej korzystne rozwiązanie. Choćby ze względu na dość wysokie koszty wykonania instalacji oraz uzależnienie odbiorcy od cen ustalanych przez indywidualnych dostawców.
Pompa ciepła – nowocześnie i ekologicznie
Pompa wytwarza ciepło energii pobieranej z otoczenia (z ziemi lub powietrza). Choć zakup samego urządzenia to niemały wydatek (od 20 tys. zł wzwyż) to rekompensują go niskie koszty eksploatacyjne - około 0,15-0,25 zł/kWh. Sama pompa korzysta z odnawialnych źródeł energii, jednak jej część – sprężarka zużywa więcej prądu niż kotły paliwowe. Jeśli jednak instalację uzupełni się o panele fotowoltaiczne, wówczas energię elektryczną można czerpać bez kosztowo. W ten sposób powstaje efektywny i bardzo ekologiczny system grzewczy, oparty niemal w całości na odnawialnych zasobach.Warto jeszcze wspomnieć, że pompa ciepła działa całkowicie bezobsługowo i może być zainstalowane na każdej posesji.
Wybór źródła ciepła nie jest łatwy, a skutki źle podjętej decyzji ciągnąć się będą przez lata. Dlatego wybierając rodzaj ogrzewania, należy pamiętać o właściwej termoizolacji budynku. Tylko wtedy będzie ono efektywne i nie zrujnuje domowego budżetu.
